ورزش اسکیت هاکی در سه سال گذشته نسبت به سایر ورزش ها از سرعت رشد بالاتری برخوردار بوده است. تاکنون حجم تولید هیچ وسیله ورزشی به اندازه کفش اسکیت نبوده است ،مقادیر فروش کفش اسکیت در دنیا سرسام آور است واین امر نشانگر گسترش غیر قابل قیاس رشته های مختلف این ورزش نسبت به دیگر فعالیتهای ورزشی است .
در حال حاضر افراد بسیاری از جامعه که از حیث سن ودرآمد در سطوح مختلف قرار دارند به این ورزش روی آورده اند.
ورزش اسکیت شامل رشته های : fitness (تناسب اندام )، speed (سرعت )، street(خیابانی ) artistic (نمایشی )، aggressive ، hockey (هاکی ) میباشد .که رشته اخیر الذکر (اسکیت هاکی) یکی از پیشتازترین بخشهای این ورزش است و نسبت به سایر رشته های این ورزش از استقبال خوبی برخودار بوده است . امروزه بسیاری از کشورهای اروپایی وآمریکایی دارای لیگ های حرفه ای و آماتور در این رشته جذاب و پر طرفدار هستند .
در حال حاضر نزدیک به 12میلیون نفر در اروپا به منظور تفریح یا حفظ تناسب اندام ویا برآورده ساختن اهداف حرفه ای در این ورزش فعالیت دارند .در کشورهایی مثل سوئیس، اتریش ، بلژیک و بسیاری از کشور های اروپایی دیگر از هر ده نفر یک نفر کفش اسکیت دارد این مطلب نشانگر فروش روزافزون کفش های اسکیت است . بویژه در مورد اسکیت هاکی سرعت رشد بی مانندی پیش بینی شده است ،در سال 1996 بیش از 4میلیون کفش اسکیت در اروپا به فروش رسید ، در سال 1997این رقم به 5/4میلیون جفت رسید وپس از یک افت نامحسوس در دو سال بعد از آن مجدداً این روند رو به رشد رفته است .
پیشرفت چشمگیر ورزش نوپای اسکیت هاکی در مدت زمان کوتاه غیرقابل باور است ،این پیشرفت مدیون فاکتورهای مختلفی است ،از جمله: امکانات زیاد تبلیغاتی در این رشته خاص ،کشش اقتصادی این رشته و همچنین ارتباط تنگاتنگ آن با ورزش پرطرفدار هاکی روی یخ است .
در سالهای اخیر این ورزش به یک جنبش فراگیر تبدیل شده که گستره فعالیت آن در آمریکا و بسیاری از کشورهای اروپایی با ورزش هاکی روی یخ قابل قیاس نیست .
برطبق برآوردی که از بررسی مشترک ( USA HOCKEY )انجمن اسکیت هاکی ایالات متحده آمریکا و (NSGA) انجمن کالاهای ملی ورزشی به عمل آمده ، تعداد افرادی که در رشته اسکیت هاکی فعالند 2میلیون نفر هستند و این عدد در رشته هاکی روی یخ به 5/1 میلیون نفر می رسد .
تاریخـچـه اسکیت و اسکیت هاکی جهان:
اختراع کفش اسکیت در سال 1763 توسط یک بلژیکی بنام joseph merlin به ثبت رسید . او با کفش های جدید خود به یک میهمانی در لندن رفت و با یک آئینه بسیار بزرگ وقیمتی برخورد کرد وآنرا خرد نمود ، به غیراز مرلین مخترعین دیگری کفشهای اسکیت با مدلهای مختلف ساختند که اکثر این کفشها دارای چرخهای خطی بودند تا بتوانند تیغه کفشهای پاتیناژ را تداعی کنند .
56 سال بعد یک فرانسوی بنام موسیو پتیبلد اختراع نوع دیگری از کفشهای اسکیت را به ثبت رساند، موسیو پتیبلد ادعا میکرد که کلیه حرکات پاتیناژ را با کفش های اسکیت میتوان انجام داد ، با این وجود در عمل ثابت شد که بسیاری از حرکات بر روی کفش های پتیبلد یا غیرممکن ویا بسیار مشکل بود . همگام با افزایش اعضاء اجتماع اسکیت در اواخر قرن 19و اوایل قرن 20 ورزش هاکی با اسکیت مرتبط بودند گسترش پیدا کرد .
تیم های هاکی بزودی در سال 1901 در سراسر اروپا بازیهایی را برگزار کردند ، با اینکه این ورزش طی جنگ جهانی اول متوقف شد، ولی خیلی زود حرکت و پیشرفت خود را شروع کرد و اولین مسابقات قهرمانی هاکی در سال 1936 در آلمان برگزار شد .
درسال 1986 تولید کنندگان شروع به ساخت نوعی دیگر از کفش اسکیت بنام in line برای علاقمندان به حفظ سلامتی کردند . در هنگامی که این اسکیت در دهه 90 در بازار عمومی توزیع شد بازیهای تفریحی هاکی دچار حرکت و جنبشی دوباره شد به طوری که در اواسط دهه ی 90 این ورزش به یکی از پرطرفدارترین ورزش ها در آمریکا تبدیل شد. همراه با توسعه این ورزش لیگ ها و باشگاههای تفریحی شکل گرفت و تورنومنت هایی به صورت پراکنده بوجود آمد. (در این قسمت روند شکل گیری اسکیت هاکی را در آمریکا ی شمالی به عنوان یکی از پر طرفدارترین مناطق جهان مورد بررسی قرار می دهیم . )
اکثر این تورنومنت ها در زمین های متحرک و در فضای باز برگزار می شد به طوری که در هر محل با برپایی این تورنومنت زمینها شروع به کار می کرد .
و با جمع کردن و منتقل کردن زمین به شهری دیگر تورنومنت پایان می گرفت ، مثل یک سیرک متحرک!
یکی از باشگاههایی که در این مسابقات شرکت می کرد Triple Crown نام داشت . در سال 1994 باشگاه NARCH ( مسابقات قهرمانی هاکی آمریکای شمالی ) و در سال 1996 باشگاه AIRHS
( مسابقات هاکی آمریکا) به عنوان دفتر رسمی مسابقات قهرمانی شکل گرفت . بازیها به داخل سالن منتقل شد در میدان های بزرگ ثابت با سطح یخ مانند صاف و صیقلی . در این زمان بازی با توپ انجام می شد بلکه با چوب دستی که مخصوص اسکیت هاکی طراحی شده بود. در سال 1998 تورنومنت های مسافرتی هاکی با توپ با مخارج و سود بالا به بازی های با چوب داخل سالن تبدیل شد . کودکان دیگر از شرکت TOYS R US که تجهیزات هاکی را با کیفیت پایین تولید می کرد خرید نمی کردند . این تغییرات مخالفت های زیادی را در پیش داشت.
همچنین Mission & Easton – CCM – Nike جایگزین TOYS R US شد.
لیگهای مسافرتی در فضای رقابتی که تیم های مختلف در لیگ مسابقه می دادند شروع به کار کرد. سال 1999 سال انفجار در اتحادیه مسابقات است. باشگاه Triple Crown که یکی از برگزار کنندگان تورنومنت های مسافرتی بود با فروش تجهیزات و زمین های متحرک خود به داخل سالن منــــتقل شد – همانند NARCH و AIRHS بعد باشــــگاه TORHS ( مسابقات قهرمانی هاکی ) به جمع دیگر باشگاههای قهرمانی پیوست . این باشگاه حرکات نمایشی را وارد مسابقات قهرمانی کرد.
از مراسم افتتاحیه گرفته تا سایر مراسم مثل Player of the game که بسیار مورد علاقه کودکان بود هر دو باشگاه TORHS وTriple Crown در سال 1999 دو سری مسابقات قهرمانی برگزار کردند. هاکی در دانشکده ها به عنوان یک ورزش رسمی مورد تایید قرار گرفته است در سال 1999 لیگ دانشکاهی هاکی ( CRHL ) به منظور متحد کردن لیگ های مختلف دانشگاهی در هفت منطقه ی مختلف شکل گرفت که اولین دوره ی مسابقات را هم برگزار کرد. تورنومنت دیگری در سال 2000 شکل گرفت که هر ساله 6 دوره مسابقات برگزار می کرد. این تورنومنت از دیگر تورنومنت های قبلی برتری داشت زیرا در این تورنومنت فقط ورزش کارائی که به قصد تفریح هاکی می کنند اجازه ی رقابت دارند و تمامی شرکت کنندگان باشگاهی و مسافرتی از شرکت در این تورنومنت منع شده اند. برگزیدگان تیم های مختلف هاکی در اتحادیه منظم مسابقات ملی با هدف قهرمانی ملی با یکدیگر رقابت می کنند و با شرکت در این تورنومنت به مرحله ای بالاتر صعود می کنند در این تورنومنت سفر کردن یک اجبار است که در طی آن تعطیلات آخر هفته در هتل های خارج از شهر سپری می شود. در برخی کشورها بویژه در اسپانیا ، پرتقال ، ایتالیا و آمریکای جنوبی هاکی دومین ورزش به لحاظ مجبوبیت است که بعد از فوتبال آمریکایی ( ساکر) قرار گرفته است. هاکی در تابستان سال 1992 در بازیهای المپیک بارسلون اسپانیا به عنوان ورزشی نمایشی به اجرا درآمد. با این که هاکی در زمینه های آماتور و تازه کار درخشش چشم گیری داشته ولی در زمینه ی حرفه ای با موفقیتی ناچیز روبرو بوده است.
تاریخچه اسکیت هاکی ایران :
آنچه که باید برای شروع این ورزش پرطرفدار بدانید:
این رشته ورزشی بسیار مفرح اما پر خطر است ، پس داشتن تجهیزات ایمنی ویژه آن امری است ضروری ، قدم اول برای شروع اسکیت هاکی تهیه تجهیزات آن وقدم دوم کسب مهارت های تخصصی مربوط به این رشته است .
در این ورزش شما باید توانایی این را داشته باشید که بازی را برای خود و دیگران لذتبخش نمائید . پس به این منظور باید مهارت های لازم را کسب نمائید. در ضمن برای فردی که می خواهد این ورزش را شروع کند تسلط بر حرکات اصلی و اولیه اسکیت الزامی است.
تجهیـزات :
1- کفش :اولین و مهمترین وسیله مورد نیاز یک جفت کفش خوب مخصوص هاکی است که برای آن می توانید به باشگاههای معتبر این رشته مراجعه کرده و از آنها در انتخاب نوع کفش دلخواهتان کمک بگیرید . حتماً از همان ابتدا کفشهای مناسبی تهیه نمائید چون برخلاف نظر عده ای که معتقدند چوب حرف اول را می زند ، مهمترین عامل در این ورزش کفش است ، چون شما در همه حال برروی کفش های خود هستید ولی از چوب خود فقط در زمانی که توپ در اختیار شماست استفاده می کنید .
بهترین قطرچرخهای کفش in line hockey 76 -70 میلیمتر می باشد زیرا در بازی هـاکی احتیاجـی به سرعت خیلی بالا نیست . چون در هاکی احتمال صدمه دیدن پا وجود دارد، رویه (بدنه ) وتراک کفشهای هاکی باید محکم ، قوی و قابل اطمینان باشد و باید بوسیله بند به پا محکـم شود . باید دقت نمود که کفش کاملاً به پا کیپ بوده وحداکثر یک یا دو سایز بیشتر نباید بزرگتر از پا باشد.
2- چوب :مهمترین وسیله بعدازکفش اسکیت چوب اسکیت هاکی است ، پس در خرید آن نیز به لحاظ نوع وارتفاع با دقت عمل کنید . چوب هاکی دارای دو قطعه میباشد : شفت یا چوب (دسته) که معمـولاً از جنس چوب یـا آلیاژهای فلزی است . قطعه دیگریعنی تیغه چوب هاکی نیز از جنسهای متفاوتی ساخته میشودکه نوع پلاستیکـی وانعطاف پذیرآن برای بازی روی آسفالت استفاده میشود و تیغه های ABS کـه برای بازی روی زمین هایـی کاملاً مسطح ویکدست مثل پارکت یا جنسهای مشابه آن مناسب میباشد.
ارتفاع چوب هاکی را درحالی که کفش اسکیت به پا دارید اندازه گیری کنید به این صورت که تیغه چوب را مقابل بدن روی زمین قرارداده ، انتهای چوب باید زیر چانه قرارگیرد . این یک چوب ایده آل متناسب با قد شماست .
3- توپ :درکل دو نوع توپ هاکی وجود دارد:
الف- توپ تخت : این توپ قطری بین ¼ 3 ـ ½ 2 inchو وزنی بین 1.75ـ3 ounse دارد. (هر اونس 35/28 گرم یا یک شانزدهم پوند می باشد . ) از این توپ برای بازی روی زمین های پارکت که پد بیش از 40سانتی متر دارند استفاده شود .
ب- توپ گرد (بال) : این توپ برای بازی روی زمین آسفـالت و زمیـن هایی که پـد کمتر از 40 سانتیمتـردارند مناسب است .
نوعی توپ پلاستیکی وسبک که اصطلاحاً جونیور نامیده می شود نیز وجود دارد که برای بازی افرادی بـا سنین پائین و نوجوانان ساخته شده است .
رنگ توپ باید متضاد با رنگ زمین بازی انتخاب گردد تا به راحتی در حین بازی قابل دیدن باشد .
4- لوازم ایمنی :
الف- کلاه ایمنی : باید پشت و اطراف سر را کاملاً بپوشاند .
ب- شلوار ایمنی ، گارد سینه ،گارد صورت : فقط برای بازیکنان زیر 18 سال اجباریست .
ج- آرنج بند ، ساق بند و زانو بند : بهتـر است زیر لبـاس پوشیده شود تا در حین بازی از جای خـود حرکت نکند وباعث صدمه نشود .
د- دستکش مخصوص : دارای پـد محکمی بوده ، مخصوصـاً روی انگشت شصـت که در حین بـازی انگشـت شصت برنگردد و از ثدمه در برابر برخورد توپ و چوب ودرگیری ها به دست کاملا جلوگیری می کند.
اسکیت سرعت
(Speed Skate)
مقدمه :
In- line سرعتی ، ورزشی است مرکب از عوامل مختلف که می تواند در گیر مجموعه متنوعی از محل و فضای زمین ، شرایط مسابقه ، و عوامل دیگری که در نتیجة یک مسابقه دخالت دارند باشد. شرکت کنندگان in-line سرعتی , به مراتب بیش از شرکت کنندگان پاتیناژ سرعتی نیازمند مهارتهای متنوع می باشند. مسابقات استقامتی پاتیناژ تلاش ومجاهدتی است که تنها ملاک وموفقیت درآن زمان است. با این وصف ، مسئولیت و ایثار کمتری متوجه ورزشکاران این رشته نیست . مع هذا ، این مسابقات نیازی به مجموعه هایی از هشیاری ، تحرک،تکنیک ، و تاکتیکهایی که در مسابقات in-line بسیار حیاتی وسرنوشت سازند ندارد .
مسابقات in line از نظر ساختار تکنیکی منحصر به فردمیباشند . در واقع ، این ورزش به مراتب بیش از پاتیناژسرعتی ، با ورزش دو چرخه سواری وجه اشتراک دارد . فراگیری مهارتها و متبحر شدن در تکنیک های موجود، به تنهایی سلطه و برتری شخص را در مسابقه تضمین نمی کند. اما ، موفقیت بدون یک چنین مهارت های منسجمی عملاً ناممکن خواهد بود.
تاریخچه رقابتی اسکیت سرعت در جهان :
از بدو تولد اسکیت سرعت رکوردهایی از قبل تعیین گردیده بود در حقیقت دلربایی فریبنده سرعت ، سریعتر و سریعتر از شما باعث گردیده که دو نفر از استعداد بالایی برخوردارند یکدیگر را در مجاورت هم بیابند و سریعتر وسریعتر گام بردارند .
اسکیت سرعت اولین رل اسکیتی بوده است که مسابقه قهرمانی ملی داشته است و وقایع نمایشی آن دو سال و وقایع هاکی تقریبا حدود 30 سال ، از قبل تعیین شده بود . اولین قهرمان در مسابقه سرعت در تقسیم بندی senior کوچک سال loyd Christopher از st . louis ،moissouri و vivan bell از cincinnat ، ohio بودند .
اسکیت سرعت بروی چرخها چوبی انجام می شد و روی کف پیست rosin می پاشیدند تا انقباض و کشش لازم را پیدا کند همانطور که زمان گذشت و تکنولوژی تغییر یافت ، این چرخها جای خود را به چرخهای با تکنولوژی بالا از نوع پلاستیک و ure thanes داد ، که اولین قطعات اولیه تجهیزات ورزشی بوده است در سالهای بعد تغییرات دیگری به وجود آمد – کلاه ایمنی و پذیرش اسکیت in line در عرصه بین المللی، ایالات متحده آمریکا در اطراف شهرها به این مورد برخورد تدریجا ، مربیگری آمریکا و تکنولوژی آن به دیگر نقاط دنیا سرایت کرد و در سال 1979 در بازیهای pan American این تکنولوژی را به حد اعلا رساند تا جائیکه tom person از Tacoma , Washington برنده مسابقات گیرنده و دارنده 3 مدال طلا گردید و اذهان را به اسکیت کامل و صحیح در دنیا طلب کرد پیترسون به عنوان اولین مرد آمریکایی که برنده مدال طلای دنیا در 6 مسافت جداگانه گردیده است تاریخ رول اسکیت را نیز تحقق بخشید .در سال 1985 قهرمان اسکیت سرعت دنیا برای ایالت متحده آمریکا در اولین دوره دست اول مرکز آموزش المپیک بازی کردند . تیم ایالت متحده آمریکا در زمره قدرتهای جوان ، مدال طلای lions share را توسط Daralene kessinger که 3 تا از 7 مدال طلا را برد ، تسخیر نمودند ، که آخرین دوره در سال 1991 بود در سال 1994 تیم ایالت متحده آمریکا برنده تمام 5 تیم عنوان شده در رده قهرمانان دنیا شد و مدال طلا را رده track ( مردان و زنان ) road ( مردان و زنان ) و تیم overall برای Track و road دارا شد .
تاریخچه اسکیت سرعت در ایران :
می توان گفت اسکیت سرعت در ایران از مهر ماه سال 1380 شکل گرفت زمانیکه ایران در نهمین دوره مسابقات آسیایی اسکیت سرعت تایوان شرکت نمود، هر چند که به علت نبود اطلاعات کافی در مورد چگونگی مکانی که مسابقه در آن برگزار می شد و نحوه برگزاری آن و غیره ، تیم ملی نتوانست به نتایج قابل توجهی دست پیدا کند اما این سفر به پیشرفت چشمگیر این رشته در کشور کمک شایانی نمود . البته تا قبل از آن هم مسابقات خوبی در کشور با کم و کاستیهایی برگزار می شد که این مسابقات از سال 1373 به بعد به صورت رسمی زیر نظر هیئت اسکیت و بعد از آن زیر نظر انجمن اسکیت تا به امروز برگزار شد .
شاخه های اسکیت سرعت و مواد آن :
شرایط مسابقات اسکیت با توجه به مکانهایی که در آن به رقابت می پردازند متفاوت می باشد و به شاخه های زیر تقسیم میشود :
1) Time trials
2) Team time trials
3) Elimination
4) Mass start distance race
5) Endurance races
6) Point –to – point race
7) Relay races
8) Stay races
9) Pursuit races
10) Elimination + Point – to Point race
زمینهایی که مسابقات اسکیت سرعت در آن برگزار می شود :
الف - داخل سالن ( in door )
مسابقاتی است که داخل سالن و به طور معمول مسافتهای کوتاه در آن برگــــزار می گردد .که معمولا اندازه یک دور آن 100 متر یا 200 متر میباشد که در 100 متر به صورت flat ودر 200 متر بصورت flat و شیبدار می باشد.
ب - خارج از سالن ( Out door )
این مسابقات خارج از سالن برگزار می گردد و به دو نوع تقسیم می شوند :
1 – Track : مسابقاتی است که داخل پیست برگزار می شود و اندازه یک دور آن به طور معمول 200 متر الی 500 متر می باشد . ( در مسافتهای مختلف )
2 – Road : مسابقاتی است که خارج از پیست و در جاده برگزار می شود ( در مسافتهای مختلف )
6تجهیزات ( Equipment )
1-کفش اسکیت :
اولین و مهمترین وسیله مورد نیاز یک جفت کفش اسکیت مناسب است ، در ابتدا برای یادگیری اسکیت سرعت استفاده از کفشهای چهار چرخ و ساق بلند نه تنها ضرری ندارد بلکه توصیه نیز می شود اما بعد از یادگیری باید روی کفشهای پنج چرخ و ساق کوتاه تمرین کرد تا به آنها کاملا عادت کنیم زیرا در پیشرفت و موفقیت در مسابقات به ما کمک میکنند ، برای تهیه این نوع کفشها بهتر است به باشگاههای معتبر و افراد دارای عنوان این رشته مراجعه کرده و از آنها در انتخاب نوع کفش دلخواه و مناسب کمک بگیرید.
( لازم به توضیح است که کفشهای پنج چرخ در رشته های مختلف سرعت دارای شکلها و انواع گوناگون می باشد .)
توضیح اینکه مسابقات Down hill با کفش ساق بلند انجام می شود، مسابقات ماراتن به تازگی باکفشهای چهار چرخ 100 میلیمتر نیز انجام می شود و در مسابقات سرعت کفشها ساق کوتاه ولی دارای چفت می باشند ولی در کفشهای استقامت بدون چفت می باشند.
2-کلاه ایمنی (helmet ):
یکی از موارد شخصی ، کلاههای ایمنی است که جزو تجهیزات ایمنی تمام اسکیت بازان شرکت کنندگان در مسابقات می باشد نکته موثر برای این کلاه ها ساخت آنها است و آگاهی کامل مالک آن از نوع کلاه ایمنی بسیار مهم است .
تمام مسابقه دهندگان اسکیت سرعت بایستی کلاه ایمنی داشته باشند و تمام مدت برای ایمنی بیشتر در طول مسابقه به سر داشته باشند
موقعیت قرار گیری مناسب و ایمنی کلاه بر روی سر اجباری است کلاههای ایمنی نبایستی پشت سر گذاشته شود ، باید جلوی سر و بالای ابرو قرار بگیرد مسابقه دهندگان بایستی بند کلاهشان را در تمام مدت مسابقه بسته نگه دارند هیچ مویی نباید زیر کلا قابل رویت بوده و طوری عمل کند که کارایی و نگه داری کلاه ایمنی را روی سر با مشکل رو به رو نماید و کلاه ایمنی رو.ی سر لیز بخورد و در دید اسکیت باز در طول مدت مسابقه یا تمرین خللی ایجاد کند .
3- عینکهای آفتابی و غیره : (Glasses )
استفاده از عینکهای آفتابی و غیره در مسابقات بلامانع می باشد فقط طبق قوانین بین المللی عینکها باید لنزهای پلاستیکی داشته باشند نه شیشه ای و به علاوه استفاده از بند عینک که پشت سر می افتد نیز اجباری است .
4- دستکش ، زانو بند ، آرنج بند ( support ) :
استفاده از دستکش در مسابقات ، همچون دستکشهای دوچرخه سواران که در قسمت مچ دست بسته می شود مشکلی ندارد – زانو بند و آرنج بند از موارد دلخواهی است که می توان در مسابقات استفاده نمود
5- لباس ( uniform ) :
لباس یا یونیفورم اسکیت باز دارای شرایط و قوانین خاصی است اما در کشور ما باید با توجه به شئونات اسلامی حاکم استفاده شود .
7- نکات قابل توجه :
پوشیدن جوراب مناسب و اسکیت مناسب و اطمینان پیدا کردن از بسته شدن بندها وجوراب اسکیت و اطمینان از جا افتادن پا در درون کفش ضروری است .بعد از پوشیدن اسکیتها برای اطمینان پیدا کردن از مناسب بودن و سالم بودن کفش ، کفشها را روی لبه های داخلی و بیرونی بخوابانید وسپس مچ پا را به جلو خم نمایید .
کلاه ایمنی باید به سر داشته باشید به صورتی که بندهای آن تا زیر گلو آمده و در دو طرف تا زیر گوش بیاید و روی گوش را نگیرد ( کلاه باید فیت یر باشد و تکان نخورد .